Fibromiyalji Nedir?
Fibromiyalji Bulaşıcı Mı
Fibromiyalji Korunma ve Tedavi
Fibromiyalji Bulaşıcı Mı
Fibromiyalji Korunma ve Tedavi
Fibromiyalji,
osteoartritten sonra en yaygın olan arterit ilişkili hastalıktır. Halen
günümüzde çoğunlukla yanlış teşhis konur ve yanlış anlaşılır.
Karakteristikleri arasında yaygın kas ve eklem ağrısı, yorgunluk ve
diğer semptomlar vardır. Fibromiyalji depresyona ve sosyal izolasyona
neden olabilir.
Fibromiyalji sendromunu
(FMS) anlatırken, semptomlara değineceğiz, teşhisi ve tedavisinden
bahsedeceğiz. Fibromiyaljinin hayatımızdaki etkilerinden de
bahsedeceğiz. Bu etki FMS ile gelen büyük fiziksel ve psikolojik
zorlanmadan dolayıdır. Bu zorlanmalar çalışma saatlerimizi azaltarak,
gelir ve hatta iş kaybına yol açabilir.
Fibromiyalji sendromu semptomlar topluluğudur. Bu semptomlar bir arada oluştuğunda, belirli bir hastalığın veya hastalığın gelişme ihtimalinin çok yüksek olduğunun habercisidir. Fibromiyalji sendromunda şu semptomlar çoğunlukla gerçekleşir:
Fibromiyalji sendromu semptomlar topluluğudur. Bu semptomlar bir arada oluştuğunda, belirli bir hastalığın veya hastalığın gelişme ihtimalinin çok yüksek olduğunun habercisidir. Fibromiyalji sendromunda şu semptomlar çoğunlukla gerçekleşir:
“ Anksiyete veya depresyon
“ Düşük acı eşiği veya hassas noktalar
“ Aciz bırakan yorgunluk
“ Geniş alana yayılmış ağrı
“ Düşük acı eşiği veya hassas noktalar
“ Aciz bırakan yorgunluk
“ Geniş alana yayılmış ağrı
12 milyon Amerikalıda
Fibromiyalji vardır. Çoğunluğu yaşları 25-60 arasında değişen
kadınlardan oluşur. Kadınlar erkeklere nazaran 10 kat daha fazla bu
hastalığa yakalanırlar.
Fibromiyalji her
yerinizin ağrımasına neden olur. Felç edici yorgunluk semptomlarına
sahip olabilirsiniz-hatta uyanırken bile. Vücuttaki belirli noktalara
dokunulması bile acı verir. Şişlik, yoğun seviyede rahatsızlık veya
dinlendirici olmayan uyku ve ruh hali rahatsızlıkları veya depresyon
deneyimleyebilirsiniz.
Hiçbir egzersiz yapmadan ve hatta herhangi bir nedeni olmadan, kaslarınız sanki aşırı çalışmış veya çekilmiş gibi hissedebilirsiniz. Bazen kaslarınız seğirir, yanar veya bıçak gibi bir ağrı saplanır.
Hiçbir egzersiz yapmadan ve hatta herhangi bir nedeni olmadan, kaslarınız sanki aşırı çalışmış veya çekilmiş gibi hissedebilirsiniz. Bazen kaslarınız seğirir, yanar veya bıçak gibi bir ağrı saplanır.
Bazı Fibromiyalji
hastalarının boyun, omuz, sırt ve kalça eklemlerinde ağrı ve acı olur.
Bunlar uyumalarını ve egzersiz yapmalarını engeller. Diğer Fibromiyalji
semptomları şunlardır:
“ Abdominal ağrı
“ Anksiyete ve depresyon
“ Kronik baş ağrısı
“ Uyuyamama veya uykusu hafif olma
“ Ağız, burun ve gözlerde kuruluk
“ Kalkar kalkmaz yorgunluk
“ Soğuğa ve/veya sıcağa karşı aşırı hassasiyet
“ Konsantre olamama (fibro fog denir)
“ İnkontinans
“ Irritabl Bağırsak Sendromu (Bowel Sendromu)
“ Parmaklarda veya ayakta uyuşma veya karıncalanma
“ Ağrılı adet görme
“ Tutukluk
“ Anksiyete ve depresyon
“ Kronik baş ağrısı
“ Uyuyamama veya uykusu hafif olma
“ Ağız, burun ve gözlerde kuruluk
“ Kalkar kalkmaz yorgunluk
“ Soğuğa ve/veya sıcağa karşı aşırı hassasiyet
“ Konsantre olamama (fibro fog denir)
“ İnkontinans
“ Irritabl Bağırsak Sendromu (Bowel Sendromu)
“ Parmaklarda veya ayakta uyuşma veya karıncalanma
“ Ağrılı adet görme
“ Tutukluk
Fibromiyalji
osteoartrit, bursit (kesecik iltihabı) ve tendinit (tendon iltihabı)
benzeri işaretler ve hislere neden olur. Bazı uzmanlar bunu arterit ve
benzeri rahatsızlıklar grubuna koyar. Fakat bursit ve tendinit ağrısı
belli bir bölgede olur, oysa Fibromiyalji geniş alana yayılan ağrı ve
acıdır.
FİBROMİYALJİ TANI
Fibromiyalji teşhisinde
belirli bir laboratuvar testi yoktur. Doğru bir teşhis koyabilmek için
doktorunuz kapsamlı bir fiziksel muayene yapacaktır ve tıbbi geçmişinizi
inceleyecektir. Genellikle fibromiyaljiye eleme yöntemiyle teşhis
konur. Yani doktorunuz benzer semptomları olan diğer hastalıkları
eleyerek teşhis koyacaktır.
Daha ciddi hastalıkları
elemek için, doktorunuz belirli kan testleri yapacaktır. Örneğin,
doktorunuz tam kan testi isteyebilir. Glikoz, tiroit gibi testler de
isteyebilir, çünkü bunlar da benzer semptomlara sebep olur. Yorgunluk,
kas ağrıları, halsizlik ve depresyon semptomları arasındadır.
Diğer hastalıkları
elemede kullanılabilecek diğer laboratuvar testleri şunlardır: lyme
titer, antinükleer antikorlar (ANA), romatoid faktör (RF), eritrosit
sedimentasyon oranı (ESR), prolaktin seviyesi ve kalsiyum seviyesi.
Ayrıca doktorunuz bir
inklüzyon teşhisi yapacaktır. Yani American College of Rheumatology
tarafından belirtilen Fibromiyalji sendromunun tanısal kriterlerine
semptomlarınızın uyduğundan emin olacaktır. Bu kriterler en az üç ay
boyunca geniş bir bölgede-bedenin hem sağı hem solu, belin üstü ve altı,
göğüs, ense, sırtın ortası veya altı-süre gelen ağrı, bedenin çeşitli
yerlerinde hassas noktalar bulunmasıdır.
Doktorunuz yorgunluk,
uyku bozukluğu ve ruh hali bozukluğu gibi semptomların şiddetini
değerlendirecektir. Bu, FMS’nin yaşam kalitenizde, fiziksel ve duygusal
fonksiyonunuzdaki etkisinin ölçülmesine yardımcı olacaktır.
FİBROMİYALJİ TEDAVİ
Fibromiyaljinin ve tüm
semptomlarının tedavisi yoktur. Bunun yerine, çok sayıda geleneksel ve
alternatif tedavilerin bu zor sendromu tedavi etmede etkili olduğu
görülmüştür. Bir tedavi programı ilaçları, egzersizi-güçlendirici
kondisyon hareketleri ve aerobik-ve davranışsal teknikleri kapsar.
American College of
Rheumatology’ ye göre, birincil olarak fibromiyalji ilaç terapisi
semptomları tedavi eder. FDA üç ilacı fibromiyalji tedavisi için
onaylamıştır: Lyrica, Cymbalta ve Savella. FDA’ ya göre Lyrica-aynı
zamanda zona veya diyabet nedeniyle oluşan sinir ağrılarının tedavisinde
de kullanılır-bazı hastalarda fibromiyalji ağrısını hafifletir.
Cymbalta ve Savella serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri
(SNRIs) sınıfındandır.
Flexeril, Cycloflex,
Flexiban, Elavil veya Endep gibi Trisiklik ilaçların düşük dozların FMS
ağrılarının tedavisinde etkili oldukları saptanmıştır. Ayrıca, dual geri
alım inhibitörleri olarak bilinen antidepresanlar da (Effexor) pozitif
etki gösterir. Neurontin de fibromiyalji tedavisi için umut vericidir.
Doktorunuz Prozac, Paxil
veya Zoloft gibi antidepresanlar yazabilir. Bu ilaçlar depresyon, uyku
bozukluğu ve ağrı hissini hafifletebilir. Yakın zamanda araştırmacılar
antiepileptik ilaç Neurontin’in ümit vaat edici bir fibromiyalji
tedavisi olduğunu saptamıştır.
Steroid yapıda olmayan
antienflamatuar ilaçların (NSAIDS), Cox-2 inhibitörler dahil olmak
üzere, FMS ağrısı tedavisinde etkili olmadıkları saptanmıştır. Opioid
ilaçlardan kaçınılmalıdır, hem uzun vadede işe yaramazlar hem de
alışkanlık yaparlar.
Alternatif tedaviler,
her ne kadar yeterince denenmemişlerse de, fibromiyalji semptomlarıyla
başa çıkmada kullanılabilirler. Örneğin; terapötik masaj kasları ve
yumuşak dokuları hareket ettirerek derin kas ağrılarını hafifletir.
Hassas noktalardaki ağrıların hafiflemesine, kas kasılmalarının ve
gergin kasların gevşemesine de yardımcı olur. Miyofasyal gevşeme
terapisi bağ dokularını nazikçe gererek, yumuşatarak, uzatarak ve tekrar
düzene koyarak rahatsızlığı hafifletir.
Amerikan Ağrı Cemiyeti
en azından haftada iki üç kez orta yoğunlukta aerobik önerir. Ayrıca
hipnoz, akupunktur, terapötik masaj ve kiropraktik uygulamayı da önerir.
Alternatif terapilerin yanında, her gün dinlenmek ve rahatlamak için zaman ayırmak da önemlidir. Relaksasyon terapileri-derin kas relaksasyonu veya derin nefes egzersizi-fibromiyalji semptomlarını tetikleyen ilave stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Düzenli uyku saatleri de önemlidir. Bedenin kendini onarabilmesi için uyku gereklidir.
Alternatif terapilerin yanında, her gün dinlenmek ve rahatlamak için zaman ayırmak da önemlidir. Relaksasyon terapileri-derin kas relaksasyonu veya derin nefes egzersizi-fibromiyalji semptomlarını tetikleyen ilave stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Düzenli uyku saatleri de önemlidir. Bedenin kendini onarabilmesi için uyku gereklidir.
Hiç yorum yok: